atom reaktöründe iki atom çarpışınca ne olur ne demek?

Atom reaktöründe iki atomun çarpışması çeşitli sonuçlar doğurabilir ve bu sonuçlar çarpışan atomların türüne, enerjisine ve çarpışma açısına bağlıdır. En yaygın senaryolar şunlardır:

• Elastik Saçılma: Atomlar birbirleriyle etkileşime girer ancak iç yapıları değişmez. Sadece yön ve hızları değişir. Bu tür çarpışmalar, reaktördeki nötronların yavaşlatılması (nötron moderasyonu) için önemlidir. Bkz: https://www.nedemek.page/kavramlar/nötron%20moderatörü

• İnelastik Saçılma: Atomlardan biri veya her ikisi de uyarılmış hale geçer. Yani, atomların içindeki elektronlar daha yüksek enerji seviyelerine atlar. Bu uyarılma durumu, atomların daha sonra foton (ışık) yayarak temel hallerine dönmeleriyle sonuçlanabilir.

• Nükleer Reaksiyon: Çarpışma enerjisi yeterince yüksekse, atom çekirdekleri değişebilir. Bu, yeni elementlerin oluşmasına (transmutasyon) veya çekirdeklerin daha küçük parçacıklara (protonlar, nötronlar, alfa parçacıkları vb.) ayrılmasına (fisyon veya parçalanma) yol açabilir. Özellikle uranyum gibi ağır atomların nötronlarla çarpışması sonucu fisyon reaksiyonu meydana gelir ve büyük miktarda enerji açığa çıkar. Bkz: https://www.nedemek.page/kavramlar/nükleer%20fisyon

• Nötron Yakalama: Bir atom çekirdeği bir nötronu absorbe edebilir. Bu, çekirdeğin daha ağır bir izotopunu oluşturur ve genellikle çekirdeğin radyoaktif hale gelmesine neden olur. Bkz: https://www.nedemek.page/kavramlar/izotop

• Füzyon: Çok yüksek sıcaklık ve basınç altında, hafif atom çekirdekleri birleşerek daha ağır bir çekirdek oluşturabilir. Bu süreçte muazzam miktarda enerji açığa çıkar. Güneş ve diğer yıldızların enerji üretimi bu prensibe dayanır. Bkz: https://www.nedemek.page/kavramlar/nükleer%20füzyon